زمینه و هدف: ریشهٔ مشکلات زناشویی و راه های برطرف کردن آن، تنها مربوط به یکی از زوجین نیست؛ بنابراین پژوهش حاضر باهدف مقایسهٔ اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر نظریهٔ گاتمن با زوج درمانی مبتنی بر نظریهٔ انتخاب بر اضطراب دلبستگی زوجین انجام شد. روش بررسی: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری سه ماهه همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری پژوهش را تمامی زوجین مراجعه کننده به مرکز مشاوره ٔ جنسی نجات در شهر تهران در سال 1402 تشکیل دادند. از میان آن ها 45 زوج داوطلب واجد شرایط، وارد مطالعه شدند و با همگن سازی سن و مدت زمان شروع زندگی مشترک، در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه قرار گرفتند. شرکت کننده ها به پرسش نامهٔ تجدیدنظرشدۀ تجارب در روابط نزدیک بزرگسالان (برنان و همکاران، 1998) پاسخ دادند. به منظور تحلیل داده ها از آزمون های تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری 0٫05 به کمک نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها: اثر گروه و اثر زمان و اثر متقابل گروه و زمان بر متغیر اضطراب دلبستگی معنادار به دست آمد (0٫001>p)؛ همچنین نتایج حاکی از تفاوت معنادار میانگین نمرات زوج درمانی مبتنی بر نظریهٔ گاتمن و زوج درمانی مبتنی بر نظریهٔ انتخاب با یکدیگر (0٫044=p) و با گروه گواه (0٫033p=) و (0٫045=p) در متغیر اضطراب دلبستگی بود. در دو گروه آزمایش، تفاوت معناداری در میانگین نمرات اضطراب دلبستگی در پیش آزمون با پس آزمون و پیگیری وجود داشت (0٫001=p)؛ اما تفاوت معناداری بین پس آزمون و پیگیری در دو گروه آزمایش مشاهده نشد که ماندگاری اثربخشی هر دو رویکرد زوج درمانی را در پیگیری نشان داد (0٫05

1پژوهش حاضر باهدف تدوین و اعتباریابی بسته آموزشی درس دین و زندگی پایه دهم مبتنی بر تئوری انتخاب انجام شد. روش پژوهش برای مرحله طراحی و تدوین بسته آموزشی، روش توصیفی – تحلیلی با رویکرد سنتزپژوهی آمیخته بود. مضامین اصلی بسته آموزشی و زمان موردنیاز برای آموزش برگرفته از منابع کتبی همچون الگوی مدارس گیلانت گرمار و مقالات و طرح های پژوهشی داخلی و خارجی بود. برای روایی یابی بسته، ضمن استفاده از روش روایی صوری، از روش روایی محتوایی به شیوه کیفی و کمی با پانل خبرگان 14 نفری  استفاده شد. 14 نفر از متخصصان به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شد که 10 نفر در حوزه روان شناسی و دو نفر در حوزه برنامه ریزی درسی و دو نفر هم در حوزه تعلیم وتربیت بودند و از دو ضریب نسبی روایی محتوا و شاخص روایی محتوا استفاده شد. حداقل و حداکثر میزان ضریب نسبی روایی محتوا برای هر آیتم بسته .71/0 و 1 محاسبه شد و میزان شاخص روایی محتوا در عمده جلسات به سمت عدد (85/0)برای تمامی هدف ها در پروتکل آموزشی به دست آمد. نتایج نشان داد بسته آموزشی درس دین و زندگی مبتنی بر تئوری انتخاب برای دانش آموزان پایه دهم از روایی صوری و محتوایی مناسبی بهره مند است و روایی لازم را برای کاربردهای آموزشی و استفاده پژوهشی دارد.

سابقه و هدف: وفاداری به همسر و تعهد نسبت به ازدواج و خانواده، یکی از مهم ترین فاکتورهای تضمین کننده ماندگاری ازدواج و سلامت نهاد خانواده است که در مطالعات نوین خانواده و ازدواج مورد توجه جدی پژوهشگران قرار گرفته است. در این راستا، هدف از پژوهش حاضر تعیین تاثیر زوج درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب بر تعهد اجتماعی زوجین بود.مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل بود که در بین زوجین داوطلب مراجعه کننده به مراکز مشاوره و خدمات روان شناختی شهر اصفهان در سال 1394 اجرا گردید. نمونه آماری پژوهش را 32 زوج ناسازگار تشکیل دادند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در گروه های آزمون (16 زوج) و کنترل (16 زوج) قرار گرفتند. اعضای گروه آزمون در 9 جلسه زوج درمانی گروهی طی مدت زمان 3 ماه شرکت نموده و مهارت های زندگی خانوادگی مربوط به نظریه انتخاب را فراگرفتند. شایان ذکر است که متغیر وابسته، تعهد اجتماعی همسران بود که توسط پرسشنامه ابعاد تعهد Adams و Jones (Dimensions of Commitment Inventory DCI:) ارزیابی گردید. داده ها نیز پس از جمع آوری به وسیله تحلیل کواریانس چند متغیره با استفاده از نرم افزار آماری SPSS 20 تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد که زوج درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب، تعهد اجتماعی زوجین گروه آزمون را در مقایسه با گروه کنترل به طور معناداری در مرحله پس آزمون افزایش داده است (0.001>P).نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، زوج درمانی گروهی مبتنی بر نظریه انتخاب، راه کار مناسبی برای توسعه و تحکیم سطح وفاداری زوجین نسبت به همسر، ازدواج و خانواده می باشد و می تواند نقش موثری را در کاهش و پیشگیری از معضلات و آسیب های فراگیر حوزه خانواده و ازدواج از قبیل طلاق و عهدشکنی زناشویی ایفا نماید.

زمینه تعهد زناشویی و ابعاد مختلف آن از مهمترین عوامل پایداری زندگی مشترک است. تحقیقات زیادی با استفاده از روش های زوج درمانی تئوری انتخاب، پذیرش و تعهد و زوج درمانی تلفیقی انجام شده است. اما کدامیک از این روش ها می تواند موثرتر باشد؟ هدف پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی روش های زوج درمانی تئوری انتخاب، پذیرش و تعهد و زوج درمانی تلفیقی در ارتقا تعهد زوج ها اجرا گردید. روش پژوهش حاضر یک مطالعه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری یک ماهه بود. جامعه مورد مطالعه کلیه زوجین شهر اردبیل در سال 1396 بودند. روش نمونه گیری به شیوه در دسترس بود، تعداد 60 زوج که نمرات آنها در پرسشنامه تعهد پایین تر از میانگین بودند را انتخاب و به طور تصادفی در چهار گروه جایگزین شدند. برای سنجش از پرسشنامه تعهدزناشویی آدامز و جونز (1997) استفاده شد و در این تحقیق زوج درمانی گروهی گلاسر (عباسی مولید و همکاران، 1394) طی 8 جلسه 120 دقیقه ای و هر هفته یک جلسه بر روی 15 زوج اجرا گردید، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (هیز، 2006) طی 8 جلسه و هفته ای یک جلسه 2 ساعته روی 15 زوج برگزار شد و زوج درمانی سیستمی تلفیقی (فلدمن، 1979) در 8 جلسه 1/5 ساعته روی 15 زوج برگزار گردید و نیز به منظور تجزیه و تحلیل سوال پژوهش از تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها نتایج تحلیل کوواریانس، تفاوت معنی داری را بین گروه های آزمایش با یکدیگر و نیز با گروه گواه نشان داد. این تفاوت نشان داد که در گروه های آزمایش در پس آزمون (0/05>P) و پیگیری (0/01>P) نسبت به پیش آزمون میانگین نمرات تعهد زناشویی تفاوت معناداری وجود داشت و همچنین اثربخشی آموزش زوج درمانی تئوری انتخاب در مقایسه با دو گروه دیگر بیشتر بود. نتیجه گیری در این پژوهش می توان استنباط کرد که روش های زوج درمانی تئوری انتخاب، پذیرش و تعهد و زوج درمانی تلفیقی در ارتقا تعهد زوج ها موثر بوده است و روش زوج درمانی تلفیقی موثرتر از بقیه روش ها بود.

هدف: این مطالعه باهدف اثربخشی زوج درمانی مبتنی برنظریه انتخاب بر سبک های حل تعارض وکیفیت رابطه زوجین صورت گرفت. روش: روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری دو ماهه بود. از بین زوجینی که در بازه ی زمانی مهر الی دی ماه 1395 به مرکز مشاوره آموزش و پرورش ناحیه 4 شهر مشهد مراجعه کرده بودند؛ تعداد30زوج که در پرسشنامه تعارض زناشوییMCQ-R) )، یک نمره انحراف معیار بالاتر از میانگین دریافت کرده بودند، انتخاب و به شیوه جایگزینی تصادفی 15 زوج در گروه آزمایش و15 زوج در گروه کنترل جایگزین شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه ی راهبردهای حل تعارض وپرسشنامه ابعادرابطه ای زوجین استفاده شد. زوج های گروه آزمایش، مداخله ی هفتگی زوج درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب را طی8 جلسه ی 90 دقیقه ای دریافت کردند. یافته ها: یافته ها نشان داد که بین زوجین گروه آزمایش وگروه کنترل درمتغیرهای وابسته سبک های حل تعارض وکیفیت رابطه تفاوت معناداری درکوتاه مدت وبلندمدت وجوددارد. تنهادر سبک های حل تعارض گذشت وگفتگو این مداخله موثر نبوده است. نتیجه گیری: با توجه به اینکه مداخله زوج درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب با اصلاح وافزایش تعامل ها بین زوج ها باعث بهبود سبک های حل تعارض وکیفیت رابطه زناشویی آن ها می شود. از این رو توصیه می شود زوج درمانگران از این روش درمانی استفاده کنند. و استفاده ازاین رویکردبرای بهبودسبک های حل تعارض وکیفیت رابطه زوجین توصیه می شود.

هدف: هدف این پژوهش تعیین اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب بر کاهش تعارضات و دلزدگی زناشویی در زوجین بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری دو ماهه و جامعه آماری زوج های مراجعه کننده به مرکز مشاوره مهرآور شهر تهران در بازه زمانی تیر و مرداد 1397 بودند. از بین داوطلبان پس از غربالگری با پرسشنامه تعارضات زناشویی تجدید نظر شده ثنایی ذاکر (1379) و دلزدگی زناشویی پاینز (1996) 20 زوج انتخاب و به صورت تصادف 10 زوج در گروه آزمایش و 10 زوج در گروه گواه کاربندی شده اند. زوج های گروه آزمایش بسته درمانی دوبا، گراهام، بریتزمن و میناترا (2009) را در 6 جلسه 60 دقیقه ای یک بار در هفته به صورت گروهی دریافت و افراد گروه گواه در لیست انتظار قرار گرفتند. داده ها با استفاده از طرح تحلیل واریانس اندازه های مکرر تحلیل شد. یافته ها: نتایج در سطح معناداری 05/0>P، حاکی از تأثیر مداخله زوج درمانی بر اساس نظریه انتخاب بر تعارض زناشویی (61/3 F=) و دلزدگی زناشویی (31/4 F=) و پایداری این تأثیر در مرحله پیگیری بود. نتیجه گیری: با توجه به اینکه میزان صمیمیت به شکل گسترده ای بر کیفیت روابط زناشویی زوج ها اثرگذار است، مداخله غنی سازی زندگی زناشویی بر اساس نظریه انتخاب با اصلاح و افزایش تعامل ها بین زوج ها باعث افزایش صمیمیت و بهبود کیفیت روابط زناشویی آن ها می شود. از این رو توصیه می شود زوج درمانگران از این روش درمانی استفاده کنند.

مقدمه: خانواده اولین بافتی است که افراد در آن فکر، احساس و رفتار می کنند، یاد می گیرند و رشد می یابند. نبود رضایت زناشویی یا افزایش تعارضات زناشویی می تواند منجر به پدیده هایی نظیر طلاق شود که عامل فروپاشی بنیادی ترین بخش جامعه یعنی خانواده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی زوج درمانی بر اساس رویکرد واقعیت درمانی مبتنی بر نظریه بر ارتقای رضایت زناشویی زوجین نظامی شهر همدان انتخاب انجام شد. روش کار: حاضر شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری را کلیه زوجینی که در نیمسال دوم سال 1398 به مرکز مشاوره دبستان زیر نظر نیروی انتظامی در شهر همدان مراجعه کرده بودند؛ تشکیل دادند. نمونه های این پژوهش، 30 نفر از جامعه مذکور بودند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب گردیدند و به روش تصادفی ساده، در دو گروه آزمایش (15نفر) و کنترل (15نفر) گماشته شدند و به پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ (فوروز و السون، 1993) پاسخ دادند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه به صورت هفته ای 1 جلسه 90 دقیقه ای تحت آموزش واقعیت درمانی قرار گرفت و گروه کنترل در این مدت مداخله ای دریافت نکرد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و تحلیل کوواریانس در نرم افزار SPSS-23 تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که زوج درمانی بر اساس رویکرد واقعیت درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب بر رضایت زناشویی زوجین نظامی تاثیر دارد (01/0> P).

زمینه و هدف: افزایش طلاق و نارضایتی زناشویی سبب شده است تا میزان گرایش به سمت طلاق روند افزایشی پیدا کند. پژوهش حاضر به منظور مقایسه اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب با روان درمانی معنوی مبتنی بر بخشش بر امید به زندگی زنان درمعرض طلاق انجام شد. روش بررسی: روش این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه گواه و با دو مرحله پیگیری (یک ماهه و سه ماهه) بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی زنانی تشکیل دادند که در بازه زمانی بهار سال 1400 به شورای حل اختلاف شهرستان مریوان ارجاع داده شدند. از بین این زوجین شصت زن واجد شرایط داوطلب به صورت دردسترس وارد مطالعه شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی (زوج درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب و روان درمانی معنوی مبتنی بر بخشش) و یک گروه گواه قرار گرفتند (هر گروه بیست نفر). زوجین هر دو گروه در چهار مرحله سنجش مذکور به پرسش نامه امید به زندگی (اسنایدر و همکاران، 1991) پاسخ دادند. تحلیل داده ها با آزمون های کای دو، تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری 0٫, 05 در نرم افزار SPSS نسخه 23 صورت گرفت. یافته ها: میانگین نمرات متغیر امید به زندگی در گروه زوج درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب و گروه روان درمانی معنوی مبتنی بر بخشش به طور معناداری بیشتر از گروه گواه به دست آمد (0٫, 001>p). میانگین نمرات امید به زندگی در گروه زوج درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب به طور معناداری بیشتر از گروه روان درمانی معنوی مبتنی بر بخشش بود (0٫, 001>p). در دو گروه آزمایش، تفاوت معناداری در میانگین نمرات امید به زندگی بین مراحل پیش آزمون و پس آزمون، بین مراحل پیش آزمون با پیگیری یک ماهه و پیگیری سه ماهه، بین مراحل پس آزمون با پیگیری یک ماهه و پیگیری سه ماهه و بین مراحل پیگیری یک ماهه با پیگیری سه ماهه مشاهده شد (0٫, 05>p). نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش نتیجه گرفته می شود که زوج درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب درمقایسه با روان درمانی معنوی مبتنی بر بخشش در افزایش امید به زندگی زنان درمعرض طلاق تاثیر بیشتری دارد.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر طرحواره درمانی و زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد در تاب آوری خانواده زوجین انجام شد. پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون سه گروهی بود. جامعه آماری، شامل کلیه زوجین متعارض و مراجعه کننده به مراکز مشاوره بود، که از بین آن ها 120 نفر به تصادف انتخاب و پس از اجرای اولیه آزمون غربال گری، تعداد 48 نفر که دارای کم ترین سطح تاب آوری خانوادگی بودند، انتخاب و به تصادف در سه گروه (دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل) جایگزین شدند. ابزار سنجش، پرسشنامه تاب آوری خانواده سیکسبی بود و داده ها از طریق تحلیل کواریانس مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد زوج درمانی مبتنی برطرح واره (p<0/05) و زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد (p<0/05) به طور معناداری موجب افزایش سطح تاب آوری خانواده زوجین شده است. همچنین، در مقایسه زوج درمانی بر مبنای طرحواره درمانی با زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد، مشخص گردید که زوج درمانی بر مبنای طرحواره درمانی تأثیر بیشتری نسبت به زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد دارد (p<0/05).

زمینه و هدف: سلامت و پویایی خانواده ریشه در سلامت و شادابی زوجین دارد؛ ازاین رو تمرکز چاره اندیشانه بر تعارض زناشویی و کیفیت رابطه براساس رویکردهای ارتباط انسانی می تواند شادی را به جامعه منتقل کند. هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار و مبتنی بر نظریه انتخاب بر کیفیت رابطه زوجین دارای تعارض زناشویی بود. روش بررسی: این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. از میان زوجین مراجعه کننده به مرکز مشاوره خانواده پیوند در شهر مشهد در پاییز 1395، سی زوج داوطلب که در پرسشنامه تعارض زناشویی نمره 115 و بیشتر کسب کردند، به صورت هدف مند و براساس ملاک های ورود و خروج پژوهش انتخاب شدند. سپس به صورت تصادفی در گروه های آزمایش (زوج درمانی هیجان مدار و زوج درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب) و گواه قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها پرسشنامه کیفیت ادراک شده از ابعاد زناشویی (فلچر و همکاران، 2000) به کار رفت. مداخله های درمانی زوج درمانی هیجان مدار (جانسون، 2012) و زوج درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب (گلاسر و گلاسر، 2010) بود. مداخله ها برای هر زوج طی هشت جلسه 90دقیقه ای اجرا شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر، مقابله هلمرت و آزمون تعقیبی توکی با نرم افزار SPSS نسخه 21 تحلیل شدند. سطح معناداری آزمون ها 0٫, 05 در نظر گرفته شد. یافته ها: بین میانگین نمرات کیفیت رابطه زناشویی زوج درمانی هیجان مدار و مبتنی بر نظریه انتخاب با گروه گواه تفاوت معناداری وجود داشت (0٫, 001>p)؛ اما بین دو گروه مداخله تفاوت معناداری مشاهده نشد (0٫, 621=p). میانگین نمرات کیفیت رابطه زناشویی در پیش آزمون با پس آزمون و پیگیری تفاوت معناداری داشت (0٫, 001>p)؛ ولی بین نمرات پس آزمون و پیگیری تفاوت معناداری مشاهده نشد (0٫, 113=p) و اثر دو نوع مداخله زوج درمانی بر بهبود کیفیت رابطه زوج ها در بلندمدت (بعد از دو ماه) باقی ماند. نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش، مداخله های زوج درمانی هیجان مدار و مبتنی بر نظریه انتخاب باعث بهبود روابط زوجین دارای تعارض زناشویی می شود.